«Στρέλλα», η ζωή με δύο όψεις

Μια «Στρέλλα» διαφορετική από τις υπόλοιπες…

από την Ελενα Παπαδημητρίου

Δεν είμαι κριτικός κινηματογράφου. Δεν ξέρω την ορολογία και τα επίπεδα αξιολόγησης μιας ταινίας. Ξέρω όμως ότι μετά το τέλος της προβολής της “Στρέλλας” του Πάνου Χ. Κούτρα ήθελα να ξανασυναντήσω τον δημιουργό της. Όχι μόνο επειδή μου κέντρισε την περιέργειά η τρανσέξουαλ πρωταγωνίστρια του,


ούτε εξαιτίας του μυστικού της ταινίας που ταρακουνά το πιο γερό θεμέλιο της ελληνικής κοινωνίας αλλά επειδή πρόκειται για μία ταινία που ενώ σε καμία περίπτωση δεν είναι πολιτική, έχει λόγο πολιτικό. Κι αυτό γιατί όταν μιλάς ανοιχτά για τη διαφορετικότητα, τη σημασία της αποδοχής της και την ανάγκη για συμφιλίωση, δε γίνεται παρά να παίρνεις πολιτική θέση.

Τον συναντώ στο σπίτι του στην πλατεία Εξαρχείων. Παιδί του κέντρου ο Πάνος Χ. Κούτρας, δε θα μπορούσε να ζει αλλού. Αφού σπούδασε, έζησε και δούλεψε για πολλά χρόνια στο Λονδίνο και το Παρίσι αποφάσισε πριν 13 χρόνια να τα μαζέψει και να γυρίσει στην Αθήνα για να κάνει την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους. Την “Επίθεση του Γιγαντιαίου Μουσακά” που βγαίνει στις αίθουσες το 1999 και η οποία όπως και η δεύτερη του ταινία, η “Αληθινή Ζωή” το 2004, κάνουν έναν θριαμβευτικό γύρο στα φεστιβάλ του κόσμου και ενοχλούν “γλυκά” τα ήθη του ελληνικού κοινού. Σήμερα επιστρέφει υπογράφοντας το σενάριο και τη σκηνοθεσία στη “Στρέλλα”. Μια ερωτική ιστορία πέρα και πάνω από κάθε σύμβαση ανάμεσα σε μια τρανσέξουαλ πόρνη κι έναν άντρα που, βγαίνοντας από τη φυλακή, προσπαθεί να προσδιορίσει την ταυτότητά του.

Η Μίνα Ορφανού δηλαδή η Στρέλλα δεν είναι ηθοποιός. Δύο χρόνια έψαχνε με αγγελίες στο κλαμπ «Κούκλες» για πρωταγωνίστρια μέχρι τη στιγμή που τη γνώρισε. «Είδα ένα τεράστιο ταλέντο, δε γινόταν να μην το καταλάβεις. Την τρέλανα όμως στα δοκιμαστικά μέχρι να βεβαιωθώ ότι θα άντεχε στις δύσκολες συνθήκες των γυρισμάτων». Κι άντεξε όχι μόνο στα γυρίσματα αλλά κυρίως στις δραματουργικές απαιτήσεις του ρόλου. Το ίδιο και κάτι παραπάνω ισχύει για τον Γιάννη Κοκιασμένο, τον Γιώργο της Στρέλλας, τον ήρωα που παίρνει πάνω του το βάρος όλης της ταινίας αφού όπως λέει ο σκηνοθέτης «Όλα κινούνται γύρω από αυτόν τον χαρακτήρα. Η ταινία αρχίζει και τελειώνει πάνω του».
Είναι η «Στρέλλα» μια ταινία που σοκάρει; Ο Πάνος απαντά γελώντας πως τον ίδιο δεν τον σόκαρε. Ούτε τη μητέρα του πάντως που την προτιμά από τις προηγούμενες ταινίες του. «Αν ανοίξεις την τηλεόραση θα δεις απείρως πιο σοκαριστικές εικόνες από αυτές της ταινίας», συμπληρώνει κι εγώ θα ήθελα να έχω επιχειρήματα για να διαφωνήσω μαζί του αλλά δεν έχω. “Εγώ ήθελα απλά να πω μια ιστορία με αυτούς τους χαρακτήρες”, επαναλαμβάνει κάθε φορά που η κουβέντα μας οδηγείται στον τρόπο με τον οποίο η ταινία «χτυπά» τον κοινωνικό καθωσπρεπισμό και «ανοίγει» ένα νέο παράθυρο σε εκείνους που θα προσποιηθούν τους σκανδαλισμένους όταν την δουν.

Παραδέχεται όμως ότι ο τρόπος και οι χαρακτήρες που επέλεξε να πουν αυτήν την ιστορία αποτελούν την έκφραση μιας θέσης πολιτικής με μια ευρεία έννοια. “Έχουμε μάθει να ζούμε στην Ελλάδα σε μία σύμβαση υποκρισίας κι αυτό με εξαγριώνει. Ξέρουμε ότι εκεί έξω υπάρχουν τραβεστί και τρανσέξουαλ αλλά κάνοντας ότι δεν τους βλέπουμε νιώθουμε σαν να μην υπάρχουν”. Υπάρχουν όμως και δεν ζουν από επιλογή στο περιθώριο, εμείς τους έχουμε βάλει εκεί. Θα ήθελαν να αποτελούν μέρος του συνόλου αλλά η εμφάνισή τους πάει κόντρα στο στερεότυπο της γυναικείας και της ανδρικής εικόνας που ξέρουμε όλοι μας. Η κοινότητα των τρανσέξουαλ «αγκάλιασε» την ταινία από την πρώτη στιγμή γιατί ένιωσαν ότι κάποιος ασχολείται σοβαρά μαζί τους με σκοπό να τους πλησιάσει, να τους κατανοήσει και να τους αποδεχτεί, χωρίς να τους περιεργαστεί.

«Τη διαφορετικότητα είτε πρόκειται για τρανσέξουαλ, είτε για μετανάστες είτε για άτομα με κινητικά προβλήματα, συνηθίζουμε να τη προσεγγίζουμε με σκοπό να τη περιεργαστούμε κι όχι για να την αποδεχτούμε». Κι αυτό όπως συμπληρώνει , είναι «κακογουστιά ιδεών» που είναι το ίδιο ανυπόφορη με την «κακογουστιά της αισθητικής». Υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος γεννιέται ρατσιστής, βίαιος και άγριος κι έχει στόχο μια ζωή να θέσει αυτά τα χαρακτηριστικά σε καταστολή. Κι αυτό για εκείνον είναι ο πολιτισμός.

Η ταινία βγήκε στις αίθουσες την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου. Ο Πάνος Χ. Κούτρας τη θεωρεί χριστουγεννιάτικη ταινία όχι μόνο λόγω των αντίστοιχων «στολισμένων» σκηνών αλλά κι επειδή ο ίδιος αγαπά πολύ αυτές τις μέρες. Παραπέμπουν στην παιδική ηλικία, για αυτό. «Όπως κάθε άνθρωπος που έχει κάνει πολλά χρόνια ψυχανάλυση, με έχει απασχολήσει πολύ η περίοδος των παιδικών χρόνων». Από τότε έρχονται άλλωστε για τους περισσότερους οι πιο δυνατές χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις. Μια εβδομάδα πριν να φτάσουν τα φετινά Χριστούγεννα ο Πάνος υποστηρίζει με πάθος τη σιωπηρή συναίνεση που λέει: «Τώρα γιορτάζουμε. Είτε έχουμε λόγους, είτε όχι».

Πηγή: strellamovie.wordpress.com